بورس99 / پیش بینی جدید از بورس+ جزئیات مهم

بورس این روزها روند نامنظمی دارد. بورس ایران از 4 ماه پیش دائم در رکود و بی ثباتی  بوده. بورس تاثیر مثبتی از قانون گذاری های دولتی دارد . وضعیت بورس سهامداران را نگران کرده . اخبار بورس را با ما دنبال کنید.

بعد از نوسان‌های پرشتاب بازار سهام در فصل پاییز، سهامداران با آغاز زمستان و به دلیل ورود دوباره شاخص بورس به مدار نزولی، نگران معاملات آن تا پایان سال جاری شدند.

شاخص کل تا لحظه نگارش این متن با ریزش بیش از ۲۲ هزار واحد به زیر کانال ۱.۳ میلیون واحدی سقوط کرد و شاخص کل هم وزن نیز ۳۴۲ واحد ریخت. باز هم اوضاع برای سهام کوچک بازار بهتر از سهام بزرگ بازار است و به همین علت ریزش شاخص کل هم وزن کمتر از شاخص کل می‌باشد.

هر چند برخی کارشناسان معتقدند که دلیل ریزش بورس امروز به تصمیم مجلس درباره حذف انرژی ارزان در بودجه سال ۱۴۰۰ برای صنایع فولادی باز می‌گردد، اما محمد بامودت کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: این مسئله تاثیر کمی بر روی صنایع فولادی خواهد داشت، اما مسئله قیمت‌گذاری دستوری تهدید بسیار جدی بازار و صنایع فولادی است. وی با اشاره به صحبت‌های وزیر صمت گفت: وقتی مهم‌ترین محرک بازار یعنی نرخ جهانی تخریب می‌شود و حتی وزیر صمت می‌گوید برای محصولات پتروشیمی هم در حال مذاکره با زنگنه وزیر نفت هستیم، گروه‌های اصلی بازار مثل معدنی‌ها و فلزی‌ها و پتروشیمی‌ها با ترس مواجه می‌شوند.

بامودت گفت: از سوی دیگر یک تعدادی احتمال کاهش نرخ دلار را نیز می‌دهند و متاسفانه سفته بازی و حرکت پول به سمت سهام کوچک رفته است و اعتماد از سهام اصلی بازار سلب شده است.

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به نقدشوندگی مناسبی که در بازار سرمایه وجود دارد، سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری خود در این بازار ادامه می‌دهند و جریان ورود نقدینگی در این بازار تداوم خواهد داشت.

جلال روحی به نوسان‌های اخیر در معاملات بورس اشاره کرد و افزود: روند اصلاحی شاخص بورس در محدوده‌های کانال یک میلیون و ۳۵۰هزار واحد تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد است.

وی اظهارکرد: در صورتی که شاخص بورس از مقاومت یک میلیون و ۴۶۰ هزار واحد عبور کند می‌تواند به راحتی تا کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رشد داشته باشد.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: شاخص بورس ممکن است بهمن ماه تا کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد در حرکت باشد، رصد معاملات بازار سهام نیز نشان می‌دهد که شاخص بورس در همین محدوده‌ها بماند و در نوسان باشد.

به گفته وی، شاخص بورس به آرامی در حال حرکت است و دیگر مانند گذشته برای دستیابی به اعداد بالاتر به صورت افسار گسیخته به روند خود ادامه نمی‌دهد.

روحی با اشاره به اقدامات تاثیرگذار در بهبود روند معاملات افزود: بازارگردان‌ها باید به صورت کنترل شده به فعالیت خود در بازار ادامه دهند، فعالیتی که قرار است بازارگردان‌ها و صندوق‌ها انجام دهند باید به صورت شفاف باشد، همچنین در کنار آن باید اقدامی صورت گیرد تا فعالیت سهامداران حقیقی و حقوقی که در تابلوی TSETMC نشان داده می‌شود فعالیت بازارگردان‌ها هم در این سامانه دیده شود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: اگر فعالیت و عملکرد بازارگردان‌ها و صندوق‌ها در طول یک روز در تابلوی TSETMC نشان داده شود می‌تواند کمک‌کننده به شفاف‌سازی معاملات و تزریق اعتماد در این بازار باشد.

وی با اشاره به روند معاملات بورس در مقایسه با بازار طلا، دلار و مسکن افزود: مولفه‌های اقتصادی مانند وجود آرامش سیاسی نسبی در کشور، تعیین نتیجه انتخابات امریکا، مطرح شدن بحث بودجه و ثبات نرخ دلار در کشور نشان‌دهنده حفظ اقبال سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌های خود به بازار سهام است که در صورت تغییر این مولفه‌ها ممکن است مسیر نقدینگی‌ها به سمت بازار طلا، ارز و مسکن تغییر کند.

روحی ادامه داد: با توجه به نقدشوندگی مناسبی که در بازار سرمایه وجود دارد، سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری خود در این بازار ادامه می‌دهند و جریان ورود نقدینگی در این بازار تداوم خواهد داشت.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، با توجه به مطرح شدن بحث مالیاتی برای خریداران سکه، ارز و مسکن همچنان اقبال به سمت بازار سرمایه است.

وی خاطرنشان کرد: ارزش معاملات و گردش پولی که به صورت روزانه در بازار سرمایه وجود دارد به طور متوسط حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان است که این موضوع نشان‌دهنده ادامه تمایل سهامدارن برای سرمایه‌گذاری در این بازار است.

روحی گفت: مقایسه شرایط فعلی بازار سرمایه با سال ۹۲ و مسائلی که بعد از ریزش شاخص بورس از مرداد تا مهر ماه پیش آمد نشان‌دهنده آن بود که این بازار نباید افت شدیدی را تجربه می‌کرد.

این کارشناس بازار سرمایه اظهارکرد: باتوجه به بحث حذف دلار ۴۲۰۰تومانی از سال ۱۴۰۰ آینده خوبی را برای این بازار متصور هستیم.

ورس تهران همان‌طور که انتظار می‌رفت معاملات روز یکشنبه را با فروکش نسبی هیجانات آغاز کرد تا به مدد خرید سهامداران حقوقی تمامی نماگرهای سهام سبزپوش شوند.

به این ترتیب در پایان معاملات روز یکشنبه شاخص کل بورس تهران با رشد هر چند ناچیز ۱/ ۰ درصدی به محدوده یک میلیون و ۳۵۵ هزار واحد بازگشت. در این میان کاهش خروج پول‌های حقیقی و افزایش تقاضا برای خرید سهام می‌تواند دوباره مسیر شاخص‌های بورسی را تغییر دهد.

بورس و هیجانی که فروکش کرد

در گزارش پیشین اشاره شد طی سال‌های گذشته هر رخداد و حتی احتمال وقوع اتفاقی غیراقتصادی، بورس‌بازان را متاثر کرده تا شاهد سنگین شدن صفوف فروش و افت قیمت‌ها باشیم. این هیجانات منفی اما همواره به سرعت و در کمتر از یک هفته فروکش کرده و قیمت‌ها رویه‌ای عکس به خود می‌گیرند. به عبارتی واکنش سریع و منفی بورس در تمامی موارد دقیقا یک روز پس از وقوع رخداد با رنگ باختن ترس و هراس‌ معامله‌گران در روزهای آتی تغییر می‌کند تا شاهد خریدار شدن فروشندگانی باشیم که اسیر هیجانات زودگذر شدند و در هیجان منفی سهام خود را در معرض فروش قرار دادند. وضعیتی که یادآور جمله «فروشندگان امروز، خریداران فردا» است. تغییر مسیر سهام از صف فروش به صف خرید و بالعکس بدون خبر و رخدادی جدید نمونه عینی این مهم است.

کمبود دانش مالی: در اینکه چرا بورس تهران به این سرعت درگیر واکنش‌های هیجانی می‌شود، دلایلی چند می‌توان عنوان کرد. در وهله اول، داشتن دانش کافی یکی از شروط مهم معامله‌گری در یک بازار پرریسک است؛ شرطی که متاسفانه در بازار سهام کشورمان کمتر اثری از آن یافت می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از سهامداران که از اواخر سال گذشته و نیمه نخست امسال وارد بازار سهام شده‌اند، نه تنها از تجربه کافی در زمینه معاملات سهام برخوردار نیستند بلکه دانش کافی در این خصوص را در اختیار ندارند. این دسته از معامله‌گران یا از طریق دریافت سیگنال‌های خرید و فروش از کانال‌های غیررسمی یا مشورت با اطرافیان که بعضا خود را خبره بازار معرفی می‌کنند، در بازار سهام فعالیت دارند. این نوع معامله‌گری سبب می‌شود تا خود سرمایه‌گذار نتواند چشم‌انداز روشنی از آینده بازار با توجه به اتفاقات رخ داده ترسیم کند. موضوعی که باعث می‌شود تا هر اتفاق پیرامونی ولو بدون اثرگذاری بر معاملات سهام، سبب تشدید هیجان بورس‌بازان شود.

سکانداری حقیقی: از دیگر دلایل وقوع یک هیجان حداکثری در معاملات سهام می‌توان به سکانداری حقیقی‌ها در بورس تهران اشاره کرد. نکته قابل‌توجه معاملات امسال حضور پررنگ سهامداران خرد یا همان حقیقی‌ها و سهم بیش از ۸۰ درصدی آنها هم در سمت خرید و هم فروش سهام است. شرایطی که سبب شده تا عملا حقوقی‌ها به حاشیه رانده شوند. پیش از این نیز به ریسک سکانداری حقیقی‌ها در بازار سهام اشاره شده بود. واقعیت این است که سهامداران خرد به‌دلیل ریسک‌گریزی به‌صورت تدریجی وارد گردونه معاملات می‌شوند اما از آنجا که در مقایسه با حقوقی‌ها دارایی بزرگی ندارند [همین میزان دارایی نیز از ارزش بالایی برایشان برخوردار است]، در مسیر کاهشی سعی در حفظ ارزش دارایی‌های خود داشته و به اصطلاح زیان‌گریز هستند. از این‌رو درگیر رقابت سنگینی برای فروش سریع‌تر و آبشاری سهام خود شده و اسیر هیجانات زودگذر می‌شوند.

قوانین محدودکننده: یکی از مهم‌ترین دلایل هیجانی شدن معاملات بورس تهران چه در زمان صعود و چه نزول، قوانین محدودکننده و البته خودساخته‌ای همچون دامنه نوسان است. در مجموع پدیده صف‌نشینی نه تنها خود ساخته هیجانات است بلکه تشدید‌کننده این مهم نیز به حساب می‌آید. در صورت نبود دامنه نوسان اما سهام در چنین مواقعی به سرعت به تعادل می‌رسد و هیجان دامن بورس‌بازان را نمی‌گیرد.

توصیه‌هایی به سهامداران

تردید ممنوع: بازار سهام یکی از پرریسک‌ترین بازارهای مالی در دنیا شناخته می‌شود. به این ترتیب شرط نخست برای ورود به این بازار، ریسک‌پذیری است. یک سرمایه‌گذار با هر میزان دارایی در صورتی که از این شرط اولیه برخوردار نباشد، نباید به جمع معامله‌گران بورسی بپیوندد. در صورت ورود اما لازم است شرایط را با دقت بیشتری بررسی کند. عمده کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی فضای سیاسی نمی‌تواند چندان بدتر از گذشته شود. با این برداشت، فروش سهام (سهامی که البته با دقت و تحلیل برگزیده شده‌اند و شک و تردیدی درخصوص روند آتی سودسازی آنها وجود ندارد) در فضای هیجانی چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. اما همان‌طور که تاکید شد، لازم است پرتفو با دقت و تحلیل کافی چینش شود تا وقایع اینچنینی نتواند سهامدار را مردد کند.

به حمایت‌ها دلخوش نباشید: شاید بی‌راه نباشد اگر بگوییم سهامداران حقوقی چوب دو سر سوخته‌ای هستند که هم در بازار صعودی و هم نزولی مورد انتقاد قرار می‌گیرند؛ تفکری اشتباه که سهامدار حقوقی را ناجی بازار می‌داند که در هر شرایطی نباید دست از حمایت بردارد. دل‌بستن به حمایت حقوقی‌ اما پیمودن مسیری خطاست. نخست آنکه باید بدانیم حقوقی‌ها نیز منافعی دارند که نمی‌توانند آن را فدای حمایت‌های مصنوعی از بازار کنند. علاوه بر این اگر هم دستوری درخصوص حمایت از بازار صادر شود، خرید حقوقی‌ها تنها برای سبز کردن شاخص‌هاست، در نتیجه همه سهام از آن منتفع نمی‌شوند بلکه تنها شاخص‌سازها هستند که هدف قرار می‌گیرند. پس بهتر است در کل به حمایت‌های حقوقی دل نبندیم.

نوید فردایی مثبت؟

هر چند روز یکشنبه شاخص‌های سهام سبزپوش بودند اما رونق چندانی در بازار مشاهده نمی‌شد. با وجود این بررسی‌های آماری نشان از تعادل نسبی صف‌های خرید و فروش در این روز کاری داشت. به‌طوری که در جریان معاملات روز یکشنبه بورس تهران، از ۳۴۴ نماد معامله شده، ۹۵ نماد (معادل ۶/ ۳۷درصد) با مازاد تقاضا به صف خریدی به ارزش ۵۵۴ میلیارد تومان رفتند و در مقابل ۷۱ نماد (معادل ۲/ ۲۱درصد) در صف فروش قفل شدند. در فرابورس نیز در برابر صف فروش ۱۶۲ میلیارد تومانی در حدود ۲۷ درصد نمادها، صف خریدی به ارزش ۶۴۰ میلیارد تومان در ۴۰ نماد معاملاتی تشکیل شد. نگاهی به روند تغییر مالکیت سهام نیز از کاهش خروج نقدینگی حقیقی از گردونه معاملات سهام حکایت داشت. جایی که سهامی به ارزش ۵۴۰ میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران عمده منتقل شد. روز شنبه این رقم حدود ۱۵۰۰میلیارد تومان بود.

بورس در پاییز سال جاری، به گونه‌ای معاملات خود را آغاز کرد که شاخص کل بعد از ریزش حدود ۵۰۰ هزار واحدی از نیمه مرداد ماه در محدوده یک میلیون و پانصد هزار واحدی قرار گرفت و روند نزولی آن تا اواسط آبان ماه و در محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد ادامه داشت.

پس از اواسط آبان ماه به مرور، بازار روند خود را پیدا کرد و بعد از حدود چهار ماه به روال منطقی خود بازگشت، اکثر کارشناسان معتقدند این فصل از بورس را باید "فصل بیم ها و امیدها" دانست.

در این مدت علاوه بر جو منفی به وجود آمده بعد از اصلاح بازار، شاهد انواع ریسک‌های متعدد داخلی و خارجی در بازار بودیم که این موضوع سرمایه‌گذاران را مردد برای تداوم سرمایه‌گذاری در بازار کرد.

اکنون با آغاز زمستان همچنان شاهد وجود نوسان در معاملات بازار هستیم که این موضوع نشان‌دهنده  وجود شک و تردید و ترس سهامداران از روند بازار است، در این زمینه «علی جبل‌عاملی»، کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس تا پایان سال را پیش‌بینی کرد و گفت: همزمان با کاهش التهاب‌ها و وحشت در معاملات بازار بعد از شروع ریزش شاخص بورس در مرداد ماه، اکنون ریسک‌های سیاسی نیز رو به کاهش بوده و حداقل می‌توان به برقراری آرامش در بازار امیدوار بود.

وی خاطرنشان کرد: حجم مثبت معاملات در هفته‌های اخیر و بازگشت بازار به مدار تحلیل، همزمان با اصلاح p/e سهم‌ها در کنار امیدواری برای افزایش قیمت نفت و سایر کامودیتی‌ها به خصوص فلزات اساسی و سنگ‌آهن مسیر رشد بازار هموار شده است. 

جبل عاملی افزود: در کنار عدم جذابیت بازارهای موازی، ثبات نرخ دلار و افزایش آن در نیمه دوم سال، گزارش‌های بهتری در ۹ ماهه و ۱۲ ماهه برای شرکت‌های صادرات محور رقم خواهد خورد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: تداوم بازارگردانی سهم‌ها در کنار احتیاط حقوقی‌ها برای عرضه نیز عامل دیگر در ایجاد ثبات در بازار خواهد بود.

جبل عاملی با بیان اینکه با توجه به اینکه به نظر می‌رسد بازار روند صعودی خود را در زمستان نیز ادامه دهد اما نباید انتطار رشدهای پرشتاب همانند نیمه نخست سال را داشت، اظهار داشت: بازار در سه ماهه پایانی سال روزهای مثبت و منفی متعددی را تجربه خواهد کرد اما روند اصلی حرکت آن به شرط عدم ایجاد ریسک های سیستماتیک عجیب و بازگشت اعتمادها به بورس مثبت خواهد بود.

جزییات روند معاملات بورس در پاییز

این کارشناس بازار سرمایه به روند معاملات بورس در فصل پاییز اشاره کرد و گفت: یکی از معیارهایی که در ابتدای سال جاری مبنای استدلال تحلیل‌گران قرار  گرفت، تداوم ورود نقدینگی به بازار بود که به واسطه آن رشد بازار بدون توجه به تحلیل بنیادی سهام توجیه می‌شد.

وی افزود: با آغاز ریزش بازار روند خروجی نقدینگی به خصوص نقدینگی حقیقی‌ها شدت بیشتری گرفت که این روند تا اواسط پاییز ادامه داشت؛ تا جایی که در مهر و آبان ماه نیز بیشتر روزها با خروج نقدینگی همراه بودیم که از اواسط آبان ماه از شدت آن کاسته شد.

جبل عاملی با بیان اینکه بورس در پاییز تحت تأثیر عوامل زیادی قرار گرفت  و با تغییرات زیادی همراه شد، اظهار داشت: نوسانات بازارهای موازی به خصوص ارز و طلا که در ابتدای پاییز با افزایش همراه شد، بعد از انتخابات آمریکا اندکی کاهش یافت.

این کارشناس بازار سرمایه به دیگر عوامل تاثیرگذار در روند معاملات بورس اشاره کرد و افزود: افزایش نرخ نیمایی و تأثیر مثبت آن بر سود آوری شرکت‌ها، گزارش‌های امیدوار کننده ۶ ماهه شرکت‌ها، کنترل عرضه ای تی اف ها و عرضه‌های اولیه، حمایت حقوقی‌ها  و خرید آنها بعد از آنکه انگشت اتهام به واسطه فروش سهم در روزهای رونق تابستانی به سوی آنها نشانه رفت، بسته بودن برخی نمادها از جمله شستا، حاشیه های بازارگردانی و باز شدن آنها را می توان از دیگر عوامل تأثیر گذار در این فصل دانست.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه سیاست، مهمترین ریسک بازار انتخابات ایالات متحده بود که با روشن شدن تدریجی وضعیت و انتخاب حزب دموکرات در ریاست جمهوری و کنگره و احتمال بازگشت آمریکا به برجام تغییر روند در بازار را شاهد بودیم.

اخبار مثبت و منفی در حوزه سیاسی ایران

جبل عاملی افزود: براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به زمستان ریسک کمتری نسبت به ابتدای پاییز معاملات بورس را تهدید کند.

وی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر روند پاییزی بورس را تغییر قوانین و مقررات اعلام کرد و افزود: اجباری شدن بازارگردانی و سخت گیری در مورد آن به تنهایی توانست بخش از نگرانی‌های موجود در بازار را برطرف کند.

جبل عاملی اظهار داشت:  هماهنگی با این قانون برای برخی حقوقی ها هزینه بر بود و پای آنها را به کمیته تخلفات بورس باز کرد اما  بعد از گذشت مدت ها از تصویب بازار گردانی، این قانون اجرایی شد و در مدت اخیر نزدیک به هشت هزار میلیار تومان از سوی حقوقی ها به بازار تزریق شده است.

این کارشناس بازار سرمایه بازگشت امکان معاملات روزانه در پاییز را به عنوان محرک معاملات خرد بازار اعلام کرد و افزود: تغییر در قوانین پیش گشایش توانست تا حدودی نگرانی منتقدان بازار را کاهش دهد، تغییرات در سقف صندوق های سرمایه‌گذاری و مجوز تأسیس صندوق های جدید هم به نسبت خبر خوبی برای بازار بود که توانست تاثیر مثبت خود را بر روی معاملات بازار بگذارد.

بودجه، اصلی‌ترین عامل تأثیرگذار در روزهای پایانی پاییز

وی به مطرح شدن بحث‌های پیرامون شیوه قیمت گذاری فولاد، طرح فولادی مجلس و مسائل مربوط به بورس کالا و تاثیر آن بر روند بازار اشاره کرد و گفت: این مسایل در مقطعی از زمان بازار را تحت تأثیر خود قرارداد و موجب افزایش عرضه ها شد.

جبل عاملی گفت: از سوی دیگر بازار با برخی از فشارها در زمینه اعلام خبر  افزایش نرخ سود بانکی و سیگنال‌های منفی آن همراه شد که تکذیب این خبر از سوی بانک مرکزی و منتفی شدن افزایش نرخ سود بانکی این خطر را از سر بورس رفع کرد.

این کارشناس بازار سرمایه بحث بودجه را به عنوان مسأله تأثیرگذار در روزهای پایانی پاییز را دانست و افزود: اختلاف مجلس با دولت که به طور قطع بر اقتصاد و بورس هم تأثیر گذار است، دامنه تصمیمات بودجه ای از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و برداشت از صندوق توسعه ملی تا تأمین مالی ۹۵ هزارمیلیارد تومانی ناشی از فروش دولت از بازار و انتشار ۱۲۵ هزارمیلیارد تومانی اوراق را در بر می گیرد و نتیجه مناقشه بر سر آن،  به طور قطع بر بازار تأثیر گذار خواهد بود.